@article {400, title = {Worden fonologische representaties van ambigue woorden bepaald door hun orthografische representaties? Een vergelijking van de effecten van vocaalinsertie en vocaaldeletie bij syllabe-beslissingstaken in het Frans en het Nederlands }, year = {2001}, publisher = {Nederlandse Vereniging voor Fonetische Wetenschappen}, address = {Antwerpen, Belgium}, abstract = {

Deze cross-lingu{\"\i}stische studie bestudeert de effecten van orthografische kennis op de vorming van fonologische woordstructuren. Zowel in het Frans als in het Nederlands komt vocaalinsertie vaak voor (b.v., /cirqu{\textquoteright}/ - /cirqu@/ in het Frans; /vork/ - /vor@k/ in het Nederlands). In het Frans worden de ingelaste vocalen ook gerepresenteerd in de orthografische vorm ("cirque"), in het Nederlands echter niet ("vork"). Vocaaldeletie is in beide talen optioneel bij driesyllabische woorden (b.v., /maint{\textquoteright}nant/ in het Frans, /wand{\textquoteright}len/ in het Nederlands). Hoewel de gedeleerde vocalen systematisch gerepresenteerd worden in de orthografische vorm ("maintenant", "wandelen"), komt vocaaldeletie in het Frans toch veel vaker voor dan vocaalinsertie, maar is het minder frequent dan vocaalinsertie in het Nederlands.

Fonologische (syllabische) beslissingstaken met zulke woorden werden vergeleken bij Nederlandstalige en Franstalige kleuters en volwassenen (getest in de moedertaal). De resultaten tonen aan dat de Nederlandstalige kleuters meer bisyllabische antwoorden gaven bij woorden met vocaalinsertie (/vor@k/) dan bij woorden die geen middenste vocaal bevatten (/wand{\textquoteright}len/), terwijl Franstalige kleuters het omgekeerde resultatenpatroon vertoonden. Dit suggereert dat de vorming van fonologische woordstructuren bij afwezigheid van orthografische kennis (kleuters), be-nvloed wordt door de frequentie waarin epenthesis en deletie in het taalaanbod voorkomt. Dergelijke antwoorden kwamen niet voor in de twee groepen van expert-lezers. Zoals we konden voorspellen op basis van de verschillende orthografische representaties van vocaalinsertie in de twee talen, wekten woorden met ingelaste vocalen monosyllabische antwoorden op in het Nederlands, maar wekten ze bisyllabische antwoorden op in het Frans. Daarenboven gaven beide groepen een meerderheid van trisyllabische antwoorden voor stimuli die geen middenste vocaal bevatten.

Deze uitgesproken verschillen tussen volwassenen en kleuters bevestigen de invloed van orthografische woordrepresentaties op de bewuste analyse van de overeenkomstige fonologische vormen. Deze bevindingen over vocaalinsertie suggereren dat de orthografie verschillende representaties van complexe coda{\textquoteright}s zou kunnen oproepen in de twee talen.

}, author = {V. Goetry and R. Kolinsky and P. Mousty} }