De volgorde der gebeurtenissen in de geschiedenis van het Limburgse tooncontrast

TitleDe volgorde der gebeurtenissen in de geschiedenis van het Limburgse tooncontrast
Publication TypePresentation
Year of Publication2002
Conference NameSegmentele toonverschijnselen, vooral in Limburg
AuthorsBoersma, Paul
PublisherNederlandse Vereniging voor Fonetische Wetenschappen
Conference LocationAntwerpen, Belgium
Abstract

Oppervlakkig bekeken correleert het Limburgse sleeptoon-stoottooncontrast met de oorspronkelijke Westgermaanse klinkerhoogte en -lengte, met stemhebbendheid van de oorspronkelijk volgende consonant en met het verdwijnen van een schwa in de volgende lettergreep. Nadere beschouwing leert echter dat het verband heel precies voorspelbaar is op grond van de Westgermaanse vormen, en dat afwijkingen van het voorspelde patroon hun eigen verklaring hebben. De voorspelbaarheid leidt ertoe dat we de chronologie van de klankveranderingen eenduidig kunnen bepalen, onder de simpele gebruikelijke aanname dat onvoorwaardelijke lexicale neutralisaties nooit ongedaan gemaakt worden. Ik zal laten zien dat de meeste recente analyses over de oorzaak van het tooncontrast (d.w.z. de meeste analyses van de afgelopen 50 jaar) niet bestand zijn tegen een eenvoudig uitschrijven van alle relevante vormen (fonetisch en lexicaal) in de door deze analyses voorgestelde chronologie. Na het vaststellen van de chronologie zal ik het aldus ontstane "probleem", namelijk dat de voorgestelde tonogenese typologisch uniek en daarmee onwaarschijnlijk is, proberen te ontkrachten.