Het verschil tussen stoot- en sleeptoon is in hoofdzaak een duurverschil

TitleHet verschil tussen stoot- en sleeptoon is in hoofdzaak een duurverschil
Publication TypePresentation
Year of Publication2002
Conference NameSegmentele toonverschijnselen, vooral in Limburg
AuthorsPeeters, Wim, and Bert Schouten
PublisherNederlandse Vereniging voor Fonetische Wetenschappen
Conference LocationAntwerpen, Belgium
Abstract

Akoestische metingen aan de Westgermaanse klinkers /i/ en /u/ in Limburgse dorpen waar (nog ) geen diftongering heeft plaatsgevonden, toonde aan dat er twee varianten zijn van elk van die klinkers: een korte en een lange. De korte wordt meestal als 'stoottoon' waargenomen en de lange als 'sleeptoon', maar van enig systematisch verschil in toonhoogteverloop is geen sprake. Echt tonale verschillen werden alleen gevonden in woorden met een 'oude' tweeklank: zo heeft "stein" (stenen) een veel steilere daling van de grondtoon dan "stein" (steen). Tussen enkel- en meervoud van het woord voor 'konijn' bestaat echter alleen een duurverschil in de klinker /i/, die in het meervoud een stuk korter is.

De hypothese dat klinkers onder stoottoon eerder diftongeren dan andere klinkers werd bevestigd in een apparent-time onderzoek in een aantal dorpen aan weerszijden van de diftongeringslijn. Klinkers die als stoottonig werden waargenomen bleke eerder te diftongeren dan sleeptonige klinkers. Paradoxaal genoeg betekent dit dat de korte klinkers in het diftongeringsproces voorop lopen.