Hoe efficiënt is spraak? Een onderzoek naar de verdeling van variatie en informatie in spraak

TitleHoe efficiënt is spraak? Een onderzoek naar de verdeling van variatie en informatie in spraak
Publication TypePresentation
Year of Publication2003
Conference NameAfgeronde Projecten
Authorsvan Son, Rob
PublisherNederlandse Vereniging voor Fonetische Wetenschappen
Conference LocationLeiden, The Netherlands
Abstract

Spraak is een efficiënt communicatiemiddel. In het algemeen zal een spreker niet meer moeite doen dan zij/hij nodig acht om begrepen te worden. Een groot deel van de in de literatuur beschreven variatie in uitspraak binnen sprekers, m.n., de gevolgen van klemtoon, assimilatie, coarticulatie en reductie, binnen en tussen spreekstijlen kunnen geïnterpreteerd worden als pogingen om de communicatie zo efficiënt mogelijk te laten verlopen. Vragen naar de mate waarin sprekers in hun uitspraak anticiperen op de reactie van de toehoorders en het verband tussen variatie in de uitpraak van woorden en hun rol bij het begrijpen van de boodschap zijn van fundamenteel belang voor de fonetiek. Er is echter relatief weinig onderzoek naar gedaan waardoor een groot deel van de systematische variatie in de spraak niet goed verklaard kan worden. Dit project onderzocht op welke manier en in welke mate sprekers hun spraakproductie aanpassen in anticipatie op het “begrip” van de luisteraars. De onderlinge (cor-)relaties tussen boodschap en spraakgeluid zijn onderzocht om te achterhalen hoe de verschillende factoren in de structuur van de boodschap gebruikt worden voor het efficiënter maken van de spraakcommunicatie. Het blijkt dat er inderdaad een correlatie gevonden wordt tussen the redundantie van een foneem en de mate van reductie. Deze correlatie wordt gevonden op elk nivo van de uiting. Verder is de variatie in redundantie (belang) van fonemen en hun akoestische reductie gekoppeld aan dezelfde fonetische factoren.