Perceptie-effecten van geografische variatie in (micro-)prosodische eigenschappen: In hoeverre kunnen luisteraars de leeftijd, de lengte en het gewicht van een spreker raden?

TitlePerceptie-effecten van geografische variatie in (micro-)prosodische eigenschappen: In hoeverre kunnen luisteraars de leeftijd, de lengte en het gewicht van een spreker raden?
Publication TypePresentation
Year of Publication2008
Conference NameDag van de Fonetiek 2008
AuthorsNilsenová, Marie
PublisherNederlandse Vereniging voor Fonetische Wetenschappen
Conference LocationUtrecht, The Netherlands
Abstract

Hoe goed zijn luisteraars in het inschatten van de leeftijd, lengte en gewicht van een spreker op basis van haar/zijn stem? De resultaten van een aantal experimenten van Lass et al (1979, 1980a, 1980b, 1980c, 1980d) voor het Engels waren positief, maar achteraf blijken de data statistisch op een niet betrouwbare manier geanalyseerd te zijn (Cohen et al. 1980). Ook andere experimentele resultaten (Gunter & Manning 1982, van Dommelen & Moxness 1995) doen twijfel rijzen omtrent de conclusies van Lass et al.. Toch bestaat er een duidelijke relatie tussen de leeftijd, lengte en gewicht van een spreker en spraakparameters zoals pitch en formanten, gebaseerd vooral op de lengte van de vocal tract en de grootte en dikte van de stembanden (Greisbach 1999). Een mogelijke reden voor de ruis in de data is de sociale en geografische vrije (niet-linguïstische) variatie tussen sprekers. In dat geval verwachten we dat sprekers van een geografische variant beter in staat zouden zijn om sprekers van dezelfde variant te beoordelen in vergelijking met sprekers van een andere variant. In onze experimenten hebben we Nederlandse (Vlaamse) luisteraars in Antwerpen met Nederlandse luisteraars in Tilburg vergeleken in hun inschatting van de leeftijd, de lengte en het gewicht van mannelijke en vrouwelijke sprekers van de twee varianten in twee tussen-proefpersoon condities; met spraak die achterstevoren wordt afgespeeld (`reversed speech' ≠ om het duidelijk hoorbaar verschil tussen Vlaams en Nederlands te maskeren) en met gewoon afgespeelde spraak. Onze verwachting dat luisteraars beter op hun eigen variant zouden presteren wordt duidelijk bevestigd voor alle drie de eigenschappen (leeftijd, lengte, gewicht) met significante interactie-effecten voor geslacht.