Van transcriptie naar spraak

TitleVan transcriptie naar spraak
Publication TypePresentation
Year of Publication2001
Conference NameLexicografie
AuthorsDirksen, Arthur
PublisherNederlandse Vereniging voor Fonetische Wetenschappen
Conference LocationLeiden, The Netherlands
Abstract

Het lastige van fonetische transcripties is dat bijna niemand ze goed kan interpreteren. Een voordeel van een woordenboek op cdrom of internet is dan ook dat de uitspraak van woorden hoorbaar gemaakt kan worden. Dit kan door voor alle trefwoorden opnamen van een echte spreker te maken, een andere mogelijkheid is het gebruik van synthetische spraak. Een belangrijk voordeel van synthetische spraak is dat een formele relatie gelegd wordt tussen transcriptie en uitspraak, die bovendien geparametriseerd kan worden. Een voorbeeld is de meervouds-"n" die in trancripties van Van Dale een speciale code krijgt. De synthesemodule kan hem volledig realiseren (nadrukkelijk, zoniet hypercorrect), weglaten (vlot, of wellicht enigszins plat), of subtiel aanduiden (een "n" met een duur van 15 ms wordt niet als zodanig waargenomen, maar het nasaliserend effect op de voorafgaande schwa is wel goed hoorbaar). In mijn lezing geef ik overzicht van de vertaling van transcriptie naar spraak aan de hand van een aantal fonologisch/fonetische verschijnselen.