De Gooise r: chique maar toch irritant?

TitleDe Gooise r: chique maar toch irritant?
Publication TypePresentation
Year of Publication2003
Conference NameDag van de Fonetiek 2003
Authorsvan Bezooijen, Renée
PublisherNederlandse Vereniging voor Fonetische Wetenschappen
Conference LocationUtrecht, The Netherlands
Abstract

De Gooise r - dat wil zeggen de approximantische realisatie van de /r/ in postvocale positie - lijkt zich in een rap tempo in het Nederlands te verspreiden. In Haarlem is hij onder kinderen nu de enige postvocale realisatie van de /r/, maar ook in Nijmegen heeft de helft van de kinderen hem al. Ook in de media tref je hem veelvuldig aan: tweederde van de televisiepresentatoren gebruikt hem op z'n minst af en toe. Vindt men de Gooise r dan zo veel aantrekkelijker dan de tongpunt-r en de huig-r? En wat straalt de Gooise r dan uit, met wat voor persoonlijkheid worden de verschillende varianten geassocieerd? Wat weten mensen van het voorkomen van verschillende r-varianten in Nederland? Deze vragen stonden centraal in een evaluatie-onderzoek dat ik heb uitgevoerd in vier regio's: (de gebieden rondom) Hilversum, Nijmegen, Geleen en Leeuwarden. Het aantal luisteraars per plaats lag tussen de 30 en 40 personen, verdeeld over mannen en vrouwen en twee leeftijden. Er werd gebruik gemaakt van de matched guise techniek, waarbij dezelfde tekst door dezelfde spreker met verschillende combinaties van r-en werd ingesproken. Ik presenteer in mijn lezing de resultaten.