De fonetiek van de gebiedende wijs

TitleDe fonetiek van de gebiedende wijs
Publication TypePresentation
Year of Publication2000
Conference NameDag van de Fonetiek 2000
Authorsde Graaf, Marlon, and Vincent van Heuven
PublisherNederlandse Vereniging voor Fonetische Wetenschappen
Conference LocationUtrecht, The Netherlands
Abstract

Het Nederlands (als veel andere talen) heeft syntactische constructies om aan te geven dat een zin een mededeling, een vraag, en bevel of een uitroep is. Deze constructies signaleren de bedoeling van de spreker alleen effectief als zij worden gesproken met de bijpassende prosodie, in het bijzonder intonatie. Na onderzoek naar de fonetiek van de vraag (van Heuven & Haan, LIN-2000) onderzoeken we nu de fonetische correlaten van de imperatief. Vier mannen en vier vrouwen spraken ieder twee korte en twee langere zinnen, twee keer als mededeelzin (b.v. Ik neem de trein naar Leiden) en twee keer als imperatief (Neem de trein naar Leiden!), en bovendien alles één keer neutraal, een tweede keer op vriendelijke toon, en een derde keer streng/autoritair. Duuropbouw, toonhoogteverloop en de luidheidscontour werden statistisch geanalyseerd. Imperatieven schuiven langs schaal van 'vriendelijk' naar 'streng' op naar 'streng'; zij doen dat in elke van de drie spreekwijzen. Wij concluderen, in tegenstelling tot Quittart (1925), dat er geen specifieke imperatiefmelodie bestaat; er is 'slechts' sprake van een paralinguistisch verschijnsel.