De onderliggende stemspecificatie van woord-finale obstruenten

TitleDe onderliggende stemspecificatie van woord-finale obstruenten
Publication TypePresentation
Year of Publication2001
Conference NamePsycholinguïstische benaderingen van impliciete en expliciete fonologische kennis
AuthorsErnestus, Mirjam, and H. Baayen
PublisherNederlandse Vereniging voor Fonetische Wetenschappen
Conference LocationAntwerpen, Belgium
Abstract

De uitspraak van woord-finale obstruenten als stemhebbend of stemloos is volledig voorspelbaar in het Nederlands: woord-finale obstruenten zijn stemhebbend voor stemhebbende stops en stemloos in alle andere posities. De ONDERLIGGENDE stem-specificatie van de obstruenten is daarentegen distinctief, en volgens de fonologische theorie dus niet voorspelbaar. Inspectie van CELEX leert dat de onderliggende stemhebbendheid van eenwoord-finale obstruent in veel gevallen wel te voorspellen is, en wel op basis van de exacte eigenschappen van de obstruent en de voorafgaande segmenten. De vraag is nu of deze relatie tussen de rijm van een woord en de onderliggende stem-specificatie van de finale obstruent behoort tot de fonologische kennis van een spreker.

Om hier inzicht in te krijgen hebben we een experiment gedraaid waarbij de deelnemers een pseudowerkwoord in de eerste persoon enkelvoud hoorden, en moesten aangeven of de verledentijdsvorm gevormd moest worden met het suffix "de" of "te". Het blijkt dat proefpersonen vaker het suffix "te" gebruiken (en dus vaker een finale obstruent als onderliggend stemloos interpreteren), als er relatief meer woorden met dezelfde rijm eindigen op een onderliggend stemloze dan op een onderliggend stemhebbende obstruent. De relatie gevonden in CELEX blijkt dus tot de kennis van de spreker te behoren, of in ieder geval voor hem afleidbaar te zijn. Op het moment draaien we een experiment waarbij we onderzoeken of deze kennis de interpretatie van de finale obstruenten van bestaande obstruenten beinvloedt. Dit lijkt het geval te zijn.